Gelişimsel kalça displazisi ya da diğer ismi ile kalça çıkığı, kız çocuklarında erkek çocuklarına oranla daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Bebeğin anne karnında gelişimi sırasında meydana gelen bu rahatsızlığın en önemli nedeni genetik faktörlerdir. Bunun yanı sıra doğuma bağlı şekilde beynin oksijen alamaması ya da sırt omurgasının oluşmasında bazı aksaklıkların yaşanması gibi nörolojik sebepler de GKD üzerinde etkilidir.
İçindekiler
Bir çeşit boyun eğriliği olan tortikolis ve ayak eğrilikleri de GKD riskini artıran faktörler arasındadır. Top ve soket eklemi olan kalçanın uyluk kemiği ve femur yapılarının sağlıklı bir insandaki gibi oluşmaması durumunda GKD ortaya çıkmaktadır. Normal olmayan kalçada top kısmı son derece gevşek ve yerinden kolayca çıkabilen yapıdadır.
Gelişimsel Kalça Displazisi Belirtileri
Gelişimsel kalça displazisi belirtileri kalça çıkığına sahip şekilde doğan bebeklerde dışa dönük olarak görülmemektedir. Ancak çocukluğun ilk zamanlarında gelişen gelişimsel kalça displazisinde bazı belirtiler mevcuttur. Bebeklerde GKD durumunda sık sık görülen durumlar; bacaklarda çıkıkların oluşması, çıkık oluşumunun kalçada kısa görünmesi, çıkık olan kalçanın yan tarafında yer alan bacağın dışa dönük olması, kalça derisindeki ya da uyluktaki kıvrımların düzensiz görünmesi şeklinde ifade edilebilmektedir. Tüm bunlara ek olarak; bacaklar arasında yer alan boşluğun normalden çok daha geniş görünmesi, geç yürüme ve yürümeye başladıktan sonra sık sık topallama gibi belirtiler de gelişimsel kalça diplazisine işarettir. Bu durumların görüldüğü bebeklerin derhal bir doktora götürülmesi gerekmektedir.
Gelişimsel Kalça Displazisi Risk Faktörleri
Gelişimsel kalça displazisi risk faktörleri ele alındığında kız çocuklarında görülme olasılığının daha fazla olduğu söylenebilmektedir. Ayrıca bu rahatsızlığın büyük kısmı genetik faktörlere dayanmaktadır. Ailesinde kalça çıkığı bulunan çocuklarda kalça çıkığı riski diğer çocuklardan çok daha fazladır. Genetiğin yanı sıra doğumda beyne oksijen gitmemesi de beyin felci oluşturmakta ve gelişimsel kalça displazisi için risk faktörü oluşturmaktadır. Buna ek olarak sırttaki omurgalar arasında oluşan aksamalar, tortikolis ya da ayak eğrilikleri de GKD için önemli risk faktörlerindendir. Ayrıca bebeğin anne karnında ters pozisyon alması ve bu şekilde dünyaya gelmesi GKD için risk faktörü oluşturmaktadır. Ters olarak doğan bebeklerde kalça çıkığına eğimin fazla olduğu gibi kundaklanan bebeklerde de kalça çıkığına eğim fazladır.
Gelişimsel Kalça Displazisi Tedavi
Gelişimsel kalça diplazisi tedavisi için bazı uygulamalardan yararlanılmaktadır. Tedavi sırasında bebekte ortaya çıkan semptomlar incelenmekte, bebeğin yaşına ve genel sağlık durumuna bakılmakta, gelişimsel kalça displazisinin ne kadar şiddetli olduğu tespit edilmektedir. Gelişimsel kalça displazisi tedavisinde asıl amaç, yerinden çıkan kalça kemiğinin baş kısmını kalça soketine yeniden yerleştirmektedir. Bu sayede kalçanın normal şekilde gelişmesi sağlanmaktadır. Tedavi seçenekleri ve süresi ise bebekten bebeğe değişmektedir. Erken tanı alan bebeklerde eklem topunu yuvada tutmak için bir ya da iki ay yeterli görülür iken 6 aydan daha büyük olan erken tanı almamış bebeklerde ise süreç daha uzundur. 6 aydan büyük bebekler yalnızca eklem topunu değil tüm vücudu alçı yaptırmak zorunda kalabilmektedir.
Gelişimsel kalça diplazisi tedavisi büyük çocuklar ve yetişkinler için cerrahi müdahaleler ile yapılmaktadır. Gelişimsel kalça displazisi hafif ise artroskopik şekilde tedavi mümkündür. Çıkığın şiddetli olduğu durumlarda ise cerrah soketi pelvisten ayırmakta ve yeniden konumlandırmaktadır. Bu işlemlerin genel adı periasetabular osteotomi ameliyatı olarak bilinmektedir ve erken tanı konulamadığı durumlarda kullanılmaktadır. Ayrıca gelişimsel kalça displazisi nedeni ile çok daha ciddi hasar alan kalçalar için replasman ameliyatı yapılabilmektedir.
